چرا سفر به شهر سوخته باید در برنامه شما قرار گیرد؟

وقتی تصمیم می­ گیریم به نوعی دیگر به ایران نگاه کنیم و از آن لذت ببریم، باید خود را آماده دیدن چیزهایی کنیم که غالباً تصور می­ کنیم در آن سوی مرزهای ایران فقط یافت می شود. شهر سوخته، یکی از همان­هایی است که اگر نبینیم و ندانیم همیشه این تفکر در ما نهادینه می­ شود که مرغ همسایه براستی غاز است.

می ­دانید حتما رفتن و قرار گرفتن در یک محیط منجر به درک و آشنایی آنجا نمی­ شود، آدمهای زیادی هستند که سفر خود را با رزرو هتل 4 ستاره شروع می­ کنند و تمام جاذبه­ های تاریخی و گردشگری آن شهر را تجربه می­ کنند اما آخرش اگر بپرسیم نمی ­توانند چند جمله ساده درباره آن بگویند.شهر سوخته در ساحل رودخانه هیرمند و دریاچه هامون زمان خود و کنار جاده کنونی زاهدان  زابل بنا شده­ است. شهر سوخته از آن شهرهای عجیب تاریخی-باستانی است که وقتی یافته ­های مورخان را در کنار هم قرار می­دهیم، از این همه شکوه و تمدن مبهوت می­ شویم.

این شهر در طلوع زندگی مشترک 5000 هزار سال پیش بشریت شکل گرفته ­است، زمانی که نخستین بنیان‌های هویت فرهنگی تمدنی شکل گرفت و بعدها به نام ایران زمین شناخته شد؛ سرزمینی که حکایت‌های فراوان حماسه‌های ملی ایرانیان یعنی شاهنامه با آن در ارتباط مستقیم است.

شهر سوخته

سفر به سیستان و بلوچستان به دلیل برخی اخبار نادرست، انتخاب تعداد کمی از مردم است و شاید به همین دلیل است که شهرسوخته با آن قدمت و پیشینه تاریخی کمتر دیده شده است.

یکی از نادرترین شهرهای باستانی که در آن، زنان عهده‌دار امور مالی خانواده‌شان بوده‌اند، جراحی مغز انجام می­دادند و چشم مصنوعی ساخته اند!

شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و هنری بوده است، نمونه های جالب و بدیع از زیورآلات، جواهرات، انواع سفالینه­ ها و ظروف سنگی، معرق کاری، پارچه و حصیر های یافته شده در این شهر همه حاکی از آن است که مردمان آن شهر در فضای هنر و صلح تنفس می­کردند.

شهر سوخته

شهرسوخته یکی از مهمترین جاذبه های تاریخی سفر به سیستان و بلوچستان است.آنچه که این شهر را از تمام مناطق متفاوت کرده است نه تنها در هنر و ابداعات هنری که در تمام جنبه های مدنیت زندگی ساکنان شهر سوخته آشکار است.

لوله‌های سفالی جهت آب‌رسانی یا دفع فاضلاب، خط کش چوبی باستانی با دقت نیم میلی متر، شطرنج و تخته نرد، کهن‌ترین انیمیشن و تصویر متحرک، تولید کفش و پارچه­ های بافت شده که در هیچ کجای ایران یافت نشده است نمونه­ هایی از شگفتی این شهر می­باشد.

اگر به شما بگوییم که شهرسوخته منطقه ای سبز و خرم با پوشش گياهی متنوع و بسيار مطلوب بوده و درختان بيد مجنون، افرا و سپيدار فراوان آن منطقه، زندگی دل­­انگیزی برای مردمانش رقم زده است، بسیار متعجب شوید چرا که امروز با سفر به سیستان و دیدن شهر سوخته جز منطقه ­ی خشک و بی آب و علف که فقط درختان گز خودنمایی می­کند چیز دیگری نباشد.

واقعیت این است که کشاورزی و دامداری در شهر سوخته بسيار پيشرفته بوده و ساکنان شهر سوخته در اين دو مورد کاملا خودکفا بوده اند، آب رودخانه هيرمند و شعباتش به خوبی زمين های کشاورزی شهر سوخته را سيراب می کرده اما آن وجه صنعتی بودن این شهر و وجود کارگاه­های صنعتی ساخت سفال و جواهرات در این منطقه موجب شده تا از درختان به عنوان سوخت استفاده شود و بافت و پوشش گیاهی شهر به مرور از بین رفته است.

دقیقاً شبیه همین زندگی روزمره ما، جنگل­هایمان را روز­به­روز از بین می­ بریم تا کارخانه­ ی یا که برجی ­عظیم بسازیم و بدتر آنکه زباله­ هایمان را در سرمایه ­های سبز کشورمان رها می­کنیم.

به تاریخ و زندگی مردمان که نگاه کنیم همیشه شباهت­هایی وجود دارد که نشان از یک اصل جاری و ذات مشترک است.جالب است بدانید مردمان شهر سوخته به زندگی بعد از مرگ اعتقاد داشته اند اما پی به وجود خدای واحد و یکتا نبرده بودند و این طبیعی است.

مردمان شهر سوخته عناصر طبیعت را هم نمی پرستیدند. گاو را ستایش می کردند و نور را هم به اعتباری می ستودند آنها جهت صورت و چشمان مرده را به سمت خورشید قرار می دادند.

مردم شهر سوخته از گوشت گوسفند، ماهی، گاو، تخم اردک و غاز، کشمش، گيشنيز، عدس، جو، انواع ميوه ها، لبنيات، آرد کنجد، خيار، انگور، خربزه، هندوانه، پسته وحشی، زيره برای غذا و از آب انگور و ماءالشعير به عنوان نوشيدنی استفاده می کردند.

باستان شناسان توانسته اند بيش از ۲۵ نوع دانه خوراکی و گياهی مصرفی، انواع ميوه ها و سبزيجات را در شهر سوخته شناسايی کنند.سازمان خواربار جهانی فائو اين دانه های گياهی را در اواخر اکتبر و اوايل نوامبر در مقر اصلی خود در رم به نمايش گذاشت.

شهر سوخته

حقیقت اگر بخواهید از تمام یافته ­ها و نظریات باستان­شناسان درباره شهر سوخته بدانید، نیاز است تا مقالات بیشتری از شهرسوخته، سفر به سیستان و بلوچستان و همسایه­های این شهر و موقعیت سیاسی،صنعتی و تاریخی بخوانید. تاکنون در باره شهر سوخته ۳۳ کتاب و مقاله به زبان فارسی و ۱۷ مقاله به زبان انگليسی، فرانسه، روسی و ايتاليايی منتشر شده است.

تعداد زیادی از افراد اطلاعات خوبی از جاذبه های استان سیستان و بلوچستان ندارند، اطلاعاتی که اگر از آن ها مطلع شوید قطعاً در اولین فرصت تصمیم می گیرید به دیدن این جاذبه ها بروید. یکی از جاهایی که به شما پیشنهاد می کنیم در اولین فرصت به آنجا بروید، چابهار است، گل فشان، کوهای مریخی و روستای دَرَک  شما را به زیباترین صحنه های طبیعی می برد. در سفر  مهم ترین دغدغه محل اسکان است پس چه خوب است که  قبل از سفر رزرو هتل زاهدان را انجام دهید تا بدون نگرانی از محل اسکان به دیدن این جاذبه ها بروید.