غار کرفتو جاذبه شگفت انگیز تاریخی کردستان/ نمایش محصول مشترک طبیعت و انسان. سنندج - در 72 کیلومتری شهر سنندج و تقریبا با همین فاصله از شهر دیواندره غار کرفتو واقع شده است که این اثر تاریخی و باستانی به دلیل ویژگی های خاص از جمله جاذبه های شگفت انگیز گردشگری و تاریخی استان کردستان به شمار می رود. به گزارش خبرنگار مهر، غار کرفتو یکی از آثار معماری صخره ای مربوط به قـرن سوم میلادی در استان کردسـتان است که در 72 کـیلومتری جنوب شرقی شهرستان سقز و تقـریبا با همین فاصله با دیواندره قرار گرفته است و نزدیک ترین روسـتا در شمال غـربی غار به فاصله سه کیلومتری به نام "میرسید" یا "میرسعید" است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند. نورگیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده اند و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است. با توجه به پژوهش های به عمل آمده، در دوران میان زیستی کرفتو در زیر آب بوده و در اواخر این دوره ارتفاعات آن از آب خارج شده است و غار کرفتو از غارهای آهکی و طبیعی است که در ادوار مختلف تغییرات و دگرگونی های عمده و دخل و تصرفات بسیار در آن به وجود آمده است. طول غار حدود ۷۵۰ متر است و راه های فرعی متعددی از آن منشعب می شود. غار چهار طبقه دارد و حجاران هنرمند، به زیبایی فضاهایی را در مدخل های غار تراشیده و اتاق ها، راهرو و دالان های متعددی را به وجود آورده اند. این غار در سال ۱۳۷۹ گمانه زنی شد و با بررسی های باستان شناختی در محوطه بیرون و داخل غار آثاری از دوران های مختلف به دست آمد که تراشه ای سنگی در طبقه چهارم و محوطه بیرون غار می تواند نشانه ای از استفاده انسان ها در دوران پیش از تاریخ از این غار باشد. همچنین نمونه سفال ها و اشیای به دست آمده، ادامه سکونت انسان را در طول دوران تاریخی اشکانی و ساسانی و دوران اسلامی یعنی سده های ششم تا هشتم هجری قمری مسجل می سازد.