مسجد عتیق یا مسجد جامع شیراز از كهن ترین بناهای شیراز است و بنا به گفته اغلب مورخین موقعی كه عمرولیث صفاری در سال 281 ه.ق مشغول آماده كردن لشگریان خود جهت جنگ با خلیفه بوده دست به كار مسجد جامع گردیده است. از آن پس مانند تمام ابنیه قدیمی شیراز بر اثر زلزله و سوانح دیگر ویرانی یافته. دستخوش تغییر و تبدیل گریده است . در حال حاضر سر در بزرگتر آن در جانب شمال قرار دارد . كتیبه این سر در حكایت از تجدید ساختمان مسجد در زمان شاه عباس كبیر به هزینه امام قلی خان والی فارس توسط امین الملك در1031 حكایت می نماید. در حال حاضر قسمت قدیمی مهمتری در وسط صحن مسجد تحت عنوان خداخانه یا بیت المصحف قراردارد.این مكان را كه احتمالا محل نگهداری قران بوده است به فرمان شاه ابواسحاق انجو ساخته اند. كتیبه معرق منحصر بفردی بر بالای خدا خانه از تخته سنگهای منظم تركیب یافته و خطوط كتیبه در سنگ برجسته تراشیده شده است و بخش های گود را به وسیله كاشیهای معرق پر كرده اند و به این گونه هنر نمائی معرق در دیگر بناهای ایران بر نمی خوریم . كتیبه مزبور به خط یحیی الجمالی خوشنویس معروف زمان شاه ابواسحاق ومورخ به 752 هجری است و مشتمل بر خطبه ای است كه به نام شیخ ابو اسحاق و جملاتی در شان قران كریم را در آن ذكر كرده اند.
