سفر به زیستگاه پرندگان در ایران

پرندگان همیشه دنیایی از آرامش و رهایی را با خود به این سو و آن سو می برند، از کبوتر که نماد صلح است گرفته تا پرستوکه ارمغان فرارسیدن بهار را با خود به همراه می آورد. در میان علاقه مندان به پرندگان، گاه برخی از آنها سفرهای پرمخاطره ای را برای دیدن تنها چند گونه پرنده بجان میخرند. صحبت با یکی از این دوستان ما را بر آن داشت تا درباره ی تنوع پرندگان در ایران و سفر به این شهرها برایتان بنویسیم.شاید باور نکنید اما از ٨٧٠٠ گونه پرنده شناخته شده درجهان ٥٣٢ گونه آن در ایران وجود دارند. از این تعداد حدود ٢٢٥ گونه را پرندگان بومی و مابقی را پرندگان مهاجر تشکیل می دهند. حدود ٪٦٥ از پرندگان مهاجر را قو، غاز، اردک، آبچلیک و کاکایی ها تشکیل می دهند. عمده پرندگان مهاجر ، پائیز و زمستان گذران هستند و از سیبری غربی و اروپای غربی به ایران مهاجرت کرده و بیشتر دراستانهای شمالی کشور دیده میشوند. زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر؛ مناطق کویری، کوهستانی و گرمسیری، دریای خزر و حاشیه خلیج فارس است.غالباً ما از سفر به گیلان، مازنداران و یا گرگان تنها به دریای زیبای خزر و یا مناطق سرسبز جنگلی آنها بسنده می کنیم. اما وجود گونه های در معرض خطر پرندگان مانند: پلیکان خاکستری، عروس غاز، درنای سیبری، عقاب شاهی، عقاب تالابی(خالدار) بزرگ، بالابان، میش مرغ، اردک سرسفید، خروس کولی دشتی، غاز پیشانی سفید کوچک،کرکس مصری، هوبره ایرانی، اردک دم دراز در مازندران می تواند دلیل بسیار خوبی برای سفر به مازندران و اقامت در یکی از هتل های ساری باشد. در پست های قبلی به جاذبه های تاریخی و گردشگری این شهرها اشاره کرده بودیم:

• گیلان بهشت سرسبز ایران
• لذت سفر به شهرهای واقع در دل کوه را از دست ندهید
• مازندران، از دید جاذبه های تاریخی آن
• سفر به زیباترین جنگلهای حاشیه دریای خزر

برخی از مهمترین زیستگاههای پرندگان در ایران به قرار زیر هستند:تالاب انزلی  تالاب انزلی از مهمترين مناطقي است كه بهترين شرايط را براي گذران زمستان پرندگان مهاجر فراهم می سازد. تنوع پوشش گياهي تالاب سبب جلب و جذب پرندگان مهاجر به تالاب انزلي شده است. 243 گونه پرنده آبزی و خشک زی در تالاب انزلی مشاهده شده. سفر به انزلی و دیدن پرندگان در تالاب انزلی در زمستان بیشتر توصیه می شود چرا که اقامت پرندگان مهاجر در تالاب انزلی بیشتر در زمستان صورت می گیرد.هتل دنیز،هتل دلفین بندر انزلی،هتل آپارتمان امیران، هتل آپارتمان ملل بندرانزلی  به دلیل نزدیکیشان به ساحل و تالاب انزلی می‌تواند انتخاب خوبی برای اقامت و دسترسی سریع به تالاب انزلی باشد.

پرندگان تالاب انزلی

پرندگان تالاب انزلی

پرندگان تالاب انزلی

تالاب میانکالهمیانکاله، تالابی با اهمیت بین‌المللی است که در كنوانسیون رامسر نیز به ثبت رسیده است. هر ساله در فصل پاییز این تالاب، پذیرای مهاجرت صدها هزار پرنده از جمله:  فلامینگو، باکلان ، قو، پلیکان، مرغابی و عقاب دریایی دم سفید است که پس از بال زدن‌های طولانی و طاقت فرسا خود را به این تالاب می‌رسانند و تا اواخر زمستان در آنجا می‌مانند؛ گروه‌های طبیعت‌گردی و تورهای پرنده‌نگری هر ساله در پائیز رهسپار این تالاب می‌شوند.شبه جزیره میانكاله، در سال 1348 به عنوان منطقه حفاظت‌شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفت. همچنین به دلیل جذب گونه‌های نادر، كمیاب، رو به انقراض و در معرض خطر پرندگان آبزی مهاجر و مكانی مناسب برای تخم‌ریزی آبزیان دریای خزر بویژه كپور ماهیان در سال 1354 به پناهگاه حیات‌وحش ارتقای سطح پیدا كرد. پناهگاه حیات وحش میانكاله، یكی از بهترین و مهم‌ترین ذخیره‌گاه‌های پرندگان آبزی است.میانکاله در شمال شهرستان بهشهر در استان مازندران واقع شده است.

گونه های زیبای پرندگان در تالاب میانکاله

گونه های زیبای پرندگان در تالاب میانکاله

گونه های زیبای پرندگان در تالاب میانکاله

دریاچه ارومیهدر چند پست گذشته درباره ی ارومیه و جاذبه های تفریحی، گردشگری و تاریخی آن تحت عنوان سفر به ارومیه، پاریسِ ایران فراموش نشدنی است نوشتیم و از زیبایی های دریاچه ارومیه برایتان گفتیم. یکی از زیستگاه های مهم پرندگان در ایران، دریاچه ارومیه می باشد.دریاچه ارومیه پذیرای بزرگترین کلونیهای تولید مثلی فلامینگو در ایران و پلیکان سفید است. با آنکه در سالهای گذشته سمفونی غم انگیز محیط زیست با مرگ صدها پرنده در دریاچه ارومیه رقم خورد اما به لطف تغییرات بوجود آمده و زنده کردن مجدد دریاچه ارومیه شاهد بازگشت پرندگان به این دریاچه هستیم.دریاچه ارومیه زیستگاه زمستان گذرانی گروههای بزرگی از مرغان آبزی (بویژه اردکها و مرغان دراز پا Waders) است. از گونه های در معرض تهدید پرندگان ثبت شده در حوزه اکولوژیکی دریاچه ارومیه می توان به : باکلان کوچک، اردک بلوطی، غاز پیشانی سفید کوچک، خروس کولی دشتی، عروس غاز، میش مرغ، اردک مرمری، متای پاسرخ، اردک سرسفید، دلیجه کوچک نام برد.برای سفر به ارومیه کافیست یا  بلیط هواپیما خریداری کنید و یا اینکه با مراجعه به بخش رزرو هتل ارومیه محل اقامت خود را تعیین کنید. ترانسفر جهت بازدید از دریاچه ارومیه در خدمات برخی از هتل های ارومیه است.

پرندگان مهاجر دریاچه ارومیه

منطقه حفاظت‌شده حراتاكنون حدود 203 گونه پرنده در این منطقه گزارش شده است كه 31 گونه از آنها از نظر بین‌المللی اهمیت بالایی دارد و 37 گونه نیز براساس قوانین سازمان حفاظت محیط زیست گونه حمایت شده تلقی می‌شود. این ذخیره‌گاه در سراسر سال برای پرندگان زیستگاه مهمی بوده و از مكان‌های مهم زادآوری اگرت‌ها، حواصیل‌ها، پرستوها و گلاریول‌ها حواصیل هندی، سلیم خرچنگ‌خوار، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، فلامینگو ، سلیم‌خواران ، حواصیل بزرگ، گیلانشاه خالدار و پلیكان پا خاكستری، پلیكان سفید، لك لك سیاه، عروس غاز، و پرندگان شكاری مانند عقاب شاهی، بحری و شاهین در فصل تابستان، پائیز و زمستان به شمار می‌رود.منطقه حفاظت‌شده حرا به عنوان تنها ذخیر‌گاه زیست‌كره ساحلی ایران بر پایه اهمیت اجتماعات مانگرو با عنوان «ذخیرگاه زیست‌كره حرا» سال 1977 به وسیله اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) انتخاب شد. این منطقه با وسعتی بیش از صد هزار هكتار در سال 1354 در فهرست تالاب‌های دارای اهمیت و بین‌المللی قرار گرفت.حرا همه ساله در فصل زمستان میزبان تعداد بسیاری از پرندگان مهاجر است كه از گوشه و كنار منطقه بویژه از آفریقا به این منطقه مهاجرت می‌كنند.

منطقه حفاظت شده حرا

منطقه حفاظت شده حرا

منطقه حفاظت شده حرا

پارک ملی کویرپارک ملی کویر یکی از 9 ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است. پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به گفته سازمان محیط زیست در آن هیچ گونه سکونتگاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد. پارک ملی کویر دارای اقلیم خشک و بیابانی است و بیشتر بارندگی آن در ماه‌های آبان تا اردیبهشت ماه صورت می‌گیرد. هر‌ساله پرندگان مهاجری چون فلامینگو، آنقوت، سر سبز و خوتکا به آب بندهای این منطقه می‌آیند.پرندگان پارک هم شامل کبک، تیهو، زاغ بور، هوبره، انواع گنجشک، سهره، چکاوک و پرستو، انواع پرندگان شکاری ازجمله عقاب طلایی، سنقر، سارگپه، شاهین، بحری و دلیجه هستند. پارک ملی کویر تنها زیستگاه زاغ بور ایرانی است.پارک ملی کویر در ۵۰ کیلومتری جنوب شرقی تهران در شهرستان گرمسار در استان سمنان واقع شده‌ است. هتل گوت که مال و هتل جهانگردی از جمله اقامتگاههای این شهر هستند.جهت جلوگیری از هرگونه پیشامد سوء و ناگوار احتمالی شما باید قبل از انجام برنامه سفر به کسب اطلاع و مجوز اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان و هماهنگی با واحد های تابعه مستقر در منطقه اقدام کنید.برای رفتن به این سفر لازم است که آب به اندازه کافی، ماشین مناسب برای بیابان، ژاپاس اضافی و بنزین کافی و جعبه کمک های اولیه، کرم ضدآفتاب، کلاه و عینک دودی به همراه داشته باشید و همچنین پیشنهاد می شود برای رفتن به پارک ملی کویر از تورهایی که می گذارند برای این پارک استفاده نمایید تا از کاروانسراهای پارک ملی کویر همچون کاروانسرای دیرگچین، قصر بهرام، تپه های مریخی و... سایر مکان ها و فضاهای پارک ملی کویر بهره مند شوید.

پرندگان زیبای پارک ملی کویر ایران

پرندگان زیبای پارک ملی کویر ایران

پرندگان زیبای پارک ملی کویر ایران

 پناهگاه حیات‌وحش فریدونكنارپناهگاه حیات‌وحش فریدونكنار به دلیل این كه یكی از زیستگاه‌های منحصربه‌فرد زمستان‌گذرانی درنای سیبری است، سال 1381 به عنوان تالاب با اهمیت بین‌المللی در كنوانسیون رامسر به ثبت رسید. این منطقه سال 1380 به عنوان منطقه شكار ممنوع فریدونكنار اعلام شد. پوشش گیاهی عمده تالاب از گیاهان باتلاقی و شامل دو گونه نی است. این نی‌ها محلی امن برای آشیانه‌سازی و تخمگذاری پرندگان بومی و مهاجر به شمار می‌رود.این تالاب حدود 87 گونه پرنده زمستان‌گذر، تابستان‌گذر و بومی را در خود جای می‌دهد. به گفته ساكنان محلی در میان پرندگان زمستان‌گذران منطقه مورد بررسی، گونه‌های با ارزشی چون اردك سر‌سفید و اردك بلوطی دیده می‌شوند. اردك گونه سفید نیز بندرت در تالاب پیدا می‌شود. پرندگانی چون چنگر، چنگر نوك‌سرخ یا چارخو، طاووسك، یلوه آبی، بوتیماركوچك، پرستوی دریایی‌معمولی و برخی گونه‌ها از خانواده سسك‌ها نیز با شروع فصل گرم به آشیانه‌سازی و جوجه‌آوری لابه‌لای نی‌ها می‌پردازند. تعدادی از خوتكا‌ها و اردك‌های سرسبز نــــــیز كه به صورت بومی و ساكن در منطقه درآمده‌اند، با كم‌شدن عمق آب تالاب، به جوجه‌آوری در اطراف تالاب می‌پردازند.از جمله دیگر تالابهای مهم می توان به تالاب فارس اشاره کرد که بتازگی با آبگیری مجدد جانی تازه گرفته این تالاب  زیستگاه پرندگانی چون : فلامینگو،حواصیل،انواع اردک و مرغابی،پلیکان پا خاکستری،درنا و انواع پرندگان کنار آبزی برای زاد و ولد به این تالاب ها مهاجرت کرده اند .

پرندگان حیات وحش فریدونکنار

پرندگان حیات وحش فریدونکنار

پرندگان حیات وحش فریدونکنار