این شهرستان در امتداد شاهراه آسیایی قرار داردو دارای 35 درجه و 14 دقیقه عرض شمالی و60 درجه و 38 دقیقه طول شرقی و ارتفاع آن از سطح دریا 928 متر می باشد . تربت جام در شمال دارای ارتفاعات شاه نشین است كه بین جام و زور آباد كشیده شده است .دنباله كوه بینالود با نام كوه بزد یا بزگ در جنوب این شهرستان قرار گرفته است و از كوههای دیگراین منطقه شاه نشین در شمال و كوههای باخرز در جنوب و مغرب است . تربت جام دارای آب و هوایی نسبتا گرك و خشك است و بادهای غبار آلود بر خشكی آن افزوده است . هوای تربت جام در قسمت مشرق گرم و همراه با بادهای سخت موسمی می باشد. این شهرستان دارای رودخانه های موسمی است و زراعت این منطقه به كمك همین رودخانه ها و چاههای عمیق صورت می گیرد. از رودهای مهم این منطقه هریرود در مشرق تربت جام است كه مرز ایران و افغانستان را تشكیل می دهد . رود جام نیز از شمال بند فریمان سرچشمه گرفته و پس از آبیاری كردن جلگه جام وارد هریرود میشود . تربت جام در قسمت ارتفاعات با خرز ،باغ كشمیر ، كوه شاه نشین واستای در صالح آباد دارای جنگلهای پسته می باشد. محصولات آن غلات ،پنبه ، زیره سبز و چغندر قند است. محصولات دامی وبافت قالیچه های دستی از دیگر منابع كسب و كار مردم این منطقه است. قالیچه های دستی این منطقه دارای طرح بومی و نقش و نگارهای متفاوتی است كه اغلب بافندگان از پیشینیان خود اموخته اند. صنایع دستی دیگر مردم این منطقه ،بافت پارچه های پشمی ،نخی ، ابریشمی و ساخت ظروف سفالین نقشدار و پارچه های گوناگون برای چادر شب ،چار قد و غیره است.تربت جام در قدیم زام نام داشته و در قرن چهارم هجری بوزجان (بوزگان ) مركز آن بوده است و به قول حمدالله مستوفی :قریب دویست پاره دیه از توابع آنجاست. باغستان بسیار و میوه فراوان دارد و آب شهر و ولایت مجموع از قنوات است و از مزار اكابر و بزرگان آن تربت و مزار ژنده پیل احمد جام انجاست .خواجه علا الدین محمد در آنجا عمارت و گنبدی عالی ساخته است. باخرز نیز در جنوب جام قرار داشته و مركز آن شهر مالین از قرن چهارم شهری آباد بوده و خربزه آن نیز بسیار معروف بوده است . به عقیده یاقوت حموی باخرز در زبان پهلوی باد هرزه بوده و به واسطه باد فراوان این منطقه بدین نام خوانده میشده است. اقوام قرایی ،تركمن ، اورگنجی ، ایل طاهری و تیموریان و ... در این محل سكونت دارند. دانشمندانی چون ابو منصور بن احمد بوزگانی و ابو محمد بوزجانی ریاضی دان و منجم قرن چهارم قمری كه در اروپا معروف تر از ایران است از این دیار برخاسته اند.
