با گردشگری سلامت آشنا شوید
صنایعی مثل نفت و خودروسازی جزء صنایع مهم هر کشور بهحساب میآیند، چراکه میتواند در درآمدزایی ارزی نقش مهمی را ایفا کند. در چند دهه اخیر صنعت گردشگری هم توانسته درکنار این دو صنعت، جای خود را باز کند بهطوریکه بسیاری از کشورها که مستعد جذب گردشگر هستند، تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا سهم بیشتری در جذب گردشگر سلامت را به خود اختصاص دهند.ابعاد مختلف گردشگری را بدین شکل معرفی کردهاند: گردشگری فرهنگی، ورزشی، ماجراجویانه، مذهبی، سلامت و غیره. کشورها فراخور امکانات، تجهیزات، جاذبههای تاریخی و طبیعی و ... که دارند میتوانند به جذب گردشگر اقدام کنند. در حال حاضر بحث ما گردشگری سلامت و توریسم درمانی است چراکه به دلیل قابلیت و مزیتهای رقابتی روزبهروز توجه بیشتری به آن میشود. با ما همراه باشید تا کمی با این نوع از گردشگری آشنا شویم.توریسم درمانی یا گردشگری سلامتبرای توریسم درمانی که گاهی از آن با عنوان توریسم سلامت و یا گردشگری سلامت نامبرده میشود، تعاریف گوناگونی را به کار گرفتند. سازمان جهانی گردشگری (WTO) بهطور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف میکند: استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آبهای معدنی، آبوهوا یا مداخلات پزشکی) منجر میشود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از ۲۴ ساعت است – به طول میانجامد، را گردشگری سلامت گویند.گردشگری سلامت را به یونان و روم نسبت داده و اینگونه مطرح کردهاند که بعد از یونان کمکم به بسیاری از کشورهای اروپایی و دیگر نقاط جهان رسوخ کرده است. یکی از مکانهایی که در گذشته برای آرامش جسم و روح و به لحاظ درمانی استفاده میشده است کنار رودخانهها و مکانهایی که دارای آبهای گرم (چشمههای معدنی) بوده که برای تجدیدقوای جسمی و روحی حائز اهمیت بوده و از آن استفاده می کردند.سالها دور با توجه به باور مردم اقامتگاهها در کنار دریا و چشمههای آبمعدنی توسعه یافت، تأکید بر این نکته که آب دریا در و آب های معدنی در درمان بیماریهایی مانند رماتیسم، عفونتهای پوست و سوءهاضمه مفید است، باعث توجه بیشتر مردم به این معقولِ شده است.در آمریکا نیز مردم به اقامتگاههای مجاور دریا و چشمههای آبمعدنی علاقه نشان میدادند، یکی از قدیمیترین جاهایی که مردم این کشور جهت استفاده درمانی به آنجا می رفتند، چشمههای آب گرم ساراتوگاست است که از حدود 2000 سال پیش بهصورت یک منطقه تجاری، دارای امکانات بسیاری بوده، و برای رفاه حال گردشگران تسهیلاتی مانند: کتابخانه، تماشاخانه، تالار موسیقی و ... در نظر گرفتند، در حال حاضر مردم از این مناطق نهفقط برای آبدرمانی بلکه بهقصد استفاده از انواع سرگرمیهای اجتماعی استفاده میکنند.آثار بهجامانده از دورههای گذشته، نشاندهنده اهمیت چشمه های آبگرم نزد ایرانیان است، بهطوریکه بوعلی سینا مناطق دارای چشمههای آب گرم و معدنی را به آسایشگاههای معنوی یادکرده و به تقسیمبندی آنها و نحوه استفاده از آنها پرداخته است. نکته جالبتوجه این است که چشمههای معدنی در مناطق مختلف ایران، دارای بیش از 30 عنصر معدنی مانند: منیزیم، پتاسیم، سولفور، کلسیم و ... است که برای بسیاری از دردهای مفصلی، روماتیسمی و ... مفید است.با این مقدمه به سراغ انواع شاخههای گردشگری سلامت میرویم.گردشگری پزشکی: این شاخه از گردشگری از مهمترین و حساسترین نوع گردشگری سلامت بهحساب میآید، چراکه باجان انسانها در ارتباط مستقیم است. در این سفر گردشگر ممکن است برای درمان بیماری یا انجام عمل جراحی و یا چک آپ سلامت به دیگر کشورها سفر کند. در سالهای اخیر این نوع گردشگری از اهمیت خاصی برخوردار بوده و کشورها سعی میکنند که سهم بیشتری از این نوع گردشگری را نصیب خود کنند، اما نکته حائز اهمیت در اینجا این است که گردشگری درمانی مانند گردشگری تفریحی و ورزشی نیست، بلکه وجود پزشکان ماهر، داشتن سابقه علمی خوب، وجود بیمارستانها، مراکز پزشکی، تجهیزات پزشکی بهروز و همچنین وجود قوانین مناسب در این حوزه و ... میتواند آنها را برای رسیدن به این امر یاری کند، ناگفته نماند زمانی که تمام موارد گفتهشده بهخوبی انجام گرفت با ادغام خدمات اقامتی و گردشگری مناسب میتواند، اقدام به فعالیت درزمینهٔ گردشگری سلامت کند.
گردشگری سلامت
گردشگری طبیعتدرمانی: استفاده از منابع خدماتی درمانی طبیعی تحت نظارت پزشک را گردشگری طبیعتدرمانی میگویند. که شامل: حمام گیاهی، ماساژ طبی، چشمههای آب گرم، دریاچه نمک، آفتاب درخشان، لجن طبی و ... میشود، علاوه بر اینها محیطزیست زیبا، پاک و آرام بهمنظور بهبود بیماران پوستی، تنفسی و ... و گذراندن دوران نقاهت بعد از درمان و عملهای جراحی در زمره گردشگری طبیعتدرمانی قرار میگیرد.
گِل درمانی در گردشگری سلامت
شن درمانی در گردشگری سلامت
لجن درمانی در گردشگری سلامت
دریاچه نمک در گردشگری سلامت
چشمه های آبگرم در گردشگری سلامت
حمام گیاهی در گردشگری سلامت
حمام گیاهی در گردشگری سلامت
از کشورهایی که پذیرای توریستهای درمانی هستند میتوان به کشورهای کوبا، هنگکنگ، مجارستان، اردن، لیتوانی، سنگاپور تایلند و ... اشاره کرد. حرکت کشور آفریقای جنوبی جالب است که با شعار «جراحی زیبایی صورت همراه با دیدن حیاتوحش» درصدد جذب گردشگران سلامت بیشتری به کشور خود است. این نکته قابلذکر است که جذب اینگونه گردشگر ازلحاظ اقتصادی بسیار سودآور است. در چند دهه اخیر در بعضی از کشورها مانند: بولیوی، برزیل، مکزیک، ترکیه و آرژانتین عملهای زیبایی بسیار موردتوجه قرارگرفته است.خوشبختانه ایران ازنظر جاذبههای گردشگری طبیعی جزء 10 کشور برتر جهان بهحساب میآید، از طرفی با توجه به وجود آبوهوای متفاوت در فصول مختلف، منابع بسیار خوب آب گرم و پیشرفتهای زیادی که درزمینهٔ پزشکی داشته و وجود پزشکان متبحر و باتجربه میتواند درزمینهٔ گردشگری سلامت سهم زیادی را بخصوص در منطقه به خود اختصاص دهد.شهرهای زیادی در ایران پتاسیل جذب گردشگر سلامت را به خود دارند از جمله این شهرها: استان مازندران به جهت پوشش گیاهی مناسب، آبوهوای خوب، وجود دریا، جنگل، آبهای گرم و سرد، طبیعت زیبا بکر و محیطی آرام و ... مستعد جذب گردشگر سلامت است. شهر تاریخی یزد دارای جاذبهای تاریخی و تنوع آب و هوایی خوبی است از طرفی وجود بیش از 500 متخصص، حدود 1000 پزشک عمومی، 300 دندانپزشک و همچنین مراکز پزشکی درمانی متعدد میتواند مکان بسیار مناسبی برای جذب گردشگر در حوزه درمانی شود. امیدواریم هر زودتر شرایط مناسب جهت جذب بیشتر و بهتر گردشگران سلامت در ایران مهیا شود، چونکه ایران پتانسیل کافی را در این زمینه دارد.