لباس، شناسنامه رنگین مردم ایران زمین
اگر به شناخت سنتها و آیین ایرانی علاقه دارید حتماً میدانید که هر یک از مناطق مختلف کشور ما دارای ویژگیهای قومی برجستهای میباشند. هرکدام از این مناطق تنپوش ویژهای دارند که معرف قومیت، زبان و سایر مشخصات فرهنگی آنان است. همانطور که میدانید پوشاک در هر منطقه، زمینه بسیار مناسبی جهت تأثیرگذاری فرهنگی است. بنابراین در شکلگیری و ترکیب پوشاک محلی هر قومی، عوامل مذهبی، شرایط و عوامل طبیعی، نوع معیشت و فعالیتهای جنبی و تولید و موقعیت اجتماعی را میتوان مؤثر دانست. آن دسته از افرادی که علاقمند به بومگردی هستند می توانند با این فرصت یک تیر و چند نشان بزنند هم به یک گردش بومی رفته باشند و هم با آداب و رسوم، پوشش، گویش آن منطقه بومی آشنا شوند.خوشبختانه لباس اقوام ایرانی بهقدری زیبا و جذاب است که خود بهتنهایی میتواند جاذبهای برای گردشگری باشد. اما ازآنجاییکه مردم بیشتر در مناطق بومی با پوشش محلی هستند، تا در مناطق شهرنشین، شما نیاز به رزرو هتلهای گرانقیمت داخل شهرها ندارید و با یک رزرو هتل ارزان بهراحتی میتوانید از زیبایی این مناطق لذت برده و با پوشش محلی و آداب رسوم آنها آشنا شوید. در ادامه به نوع پوشش برخی شهرهای کشور عزیزمان میپردازیم.ترکمنلباس بسیار زیبای مردمان ترکمن با استفاده از ابریشم و پشم گوسفندان تهیه میشود و بیشتر شامل چاوک، کولته، چلپی و یلک است.چاوک، لباسی شبیه مانتوهای امروزی است که پارچه آن از ابریشم قرمزرنگ و آستر زیر پارچه نیز در حاشیهها و سرآستینها سوزندوزی دارد. چلپی نیز از زیباترین لباس سوزندوزی ترکمن و از جنس ابریشم است که با داشتن تنوع و ظرافت خاصی در مراسم ازدواج به عروس میپوشانند. یلک هم تنها لباسی است که با زیورآلات و سکه تزئین میشود و بر سر میاندازند و جنس آن نیز همانند چاوک از ابریشم است.
خراسان شمالیلباسهای محلی مردم این منطقه علاوه بر اسلامی بودن برگرفته از زیباییهای طبیعت و رنگهای شاد فصل بهار است. البسه زنان و دختران کرمانج این استان غالباً شامل پنج قسمت یاشار یا اغلب (چارقد)، کراس (بلوز)، شیلوار (دامن)، جلیقه و شلیته است.مردان کرمانج لباسشان شامل عرق چین که لاو، لچگ و... است که همانند پوشاک بانوان دارای رنگهای شاد و برگرفته از طبیعت است.همدانلباس اهالی همدان از سرپوش گرفته تا کفش میان مردان و زنان چندان تفاوتی ندارد. گیوههای ملایر که به آن «آجیده» میگویند شهرت بسیاری در این منطقه دارد. پوشاک زنان این منطقه هم شامل چارقد، تنپوش و پاپوش است. تنپوش دیگر زنان این منطقه تومبال یا «پاتول» است که زنان آن را زیر دامنهای چیندار کوتاهی که به آن «شوال قری» یا «قرقره تومبان» گفته میشود، میپوشند.کردستانلباس و پوشاک گردها از تنوع و غنای فوقالعادهای برخوردار است.یکی از ویژگیهای لباس کردی این است که هرگز یکرنگ و تیره نیست، بلکه همیشه با ترکیب رنگهای مختلف، چشمها را به خود جلب میکند. هرچند پوشاک نواحی مختلف کردستان مانند اورامان، سقز، بانه، گروس، سنندج، مریوان و... متفاوت است، اما ازنظر پوشش کامل بدن، همه باهم یکسان است.
فارسلباس عشایر یک نمونه از لباسهای محلی و سنتی مردم استان فارس است. این لباس هنوز هم میان عکسها و تصاویر گردشگران خارجی در ایران یافت میشود. این موضوع حاکی از آن است که لباسها تا چه میزان در بازتاب فرهنگ ایران مؤثرند. پوشاک زنان عشایر شامل کلاهک، آرخالق، تنبان، پاپوش، روسری، پیراهن، دامن است که بیشتر در رنگهای بسیار شاد و متنوع و الهام گرفته از طبیعت تهیه میشود. پوشاک مردان عشایر نیز شامل کلاه، پیراهن، آرخالق، شال کمر، چقه و کپنک است. اگر گذرتان به شهر شعر و ادب شیراز افتاد، بدون دلواپسی از مکان اقامت از این لیست رزرو هتل در شیراز خود را انجام داده و با خیال راحت به گشت و گذار در این شهر زیبا بپردازید.
کهگیلویه و بویراحمدلباس محلی مردم کهگیلویه و بویراحمد، جلوه گری رنگها بر دامنه زاگرس است. در پایین لباسهای زنان بویراحمدی شیارهای بسیار زیبا و قیمتی دوخته میشود که این در زمان هخامنشیان نیز رایج بوده است. لباس زنان از گرانترین پارچهها تهیه و بهصورت بسیار زیبا طراحیشده است.گیلانلباس مردمان این شهر از چشمنوازترین لباسهای ایرانی به شمار میآید. لباس زنان گیلک به حدی خوشرنگ و نگار است که هر گردشگری را مجذوب به خود میکند. لباس زنان روستایی گیلان با طرحهای شاد و پرنقشونگار قاسمآبادی، دیلمانی، تالشی و دامنهای بلند چیندار قدمتی ۴۰۰۰ ساله دارد. روسری و سربند (لچک) پیراهن یا جمه، جلیقه کت، الجاقبا، دامن، شلیته، شلوار و چادر کمر از بخشهای اصلی لباس محلی زنان گیلان است. «الجاقبا» پوشش دوختهشدهای از مخمل یا پارچه چادرشب است که پوشش زنان در کوهستانهای شرقی و قاسمآباد بوده است. چادر کمر، پوششی است که بانوان گیلانی آن را به کمر میبندند و رنگ اصلی زمینه آن معمولاً قرمز است.